ဝေါဟာရသမိုင်းပုံပြင်များ
အချို့ဝေါဟာရများတွင် နောက်ခံရှေးဟောင်းဖြစ်ရပ်များ ရှိကြပါသည်။ ထိုသမိုင်းပုံပြင်များက စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းလှသည်။
Biscuit
အင်္ဂလန်နိုင်ငံရှေးခေတ် စက်ဆွန်အမျိုးသားတို့သည် သစ်သားဖြင့်ဆောက်လုပ်သော သင်္ဘောဖြင့် ပင်လယ်ထွက်ကြသည်။ ယင်းသို့ကမ်းနှင့်အလှမ်းဝေးသောပင်လယ်ပြင်သို့သွားရာတွင် အစားအသောက်ပြသနာက ကြီးလှသည်။ မသိုးထမင်း၊ မသိုးဟင်း - အခြောက်အခြမ်းများကိုသာ ရိက္ခာအဖြစ် ယူကြရသည်။ သင်္ဘောပေါ်တွင် အစားအသောက် ချက်ပြုတ်ရန် မဝံ့ရဲကြချေ။ မတော်တစ သစ်သားဖြင့်လုပ်ထားသော သင်္ဘောမီးစွဲသွားမှာ စိုးရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။
သင်္ဘောသားတို့သည် ပေါင်မုန့်ကို ရိက္ခာအဖြစ် စားကြရသည်။ သို့သော် ရက်ကြာလျှင် ပေါင်မုန့်မှာ သိုးသွားသဖြင့် ဒုက္ခရောက်ကြရသည်။ ထိပြသနာကို ပေါင်မုန့်ဖုတ်သမားတစ်ယောက်က ဖြေရှင်းလိုက်သည်။
ပေါင်မုန့်ချပ်ကို မီးကင်၍ ပေါင်မုန့်ခြောက်ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။ ပေါင်မုန့်ခြောက်ကို လက်တင်ဘာသဖြင့် Biscoctus (bis - နှစ်ကြိမ် + Coctus - ချက်သည် = Twice-Cooked) ကို bis coctus မှသည် “biscuit” ဘီစကွတ် ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။
Leather
နွားရေ၊ ကျွဲရေ စသည့်အရေခွံတို့ကို အခြောက်လှမ်းပြီး “သားရေ” အဖြစ် ပြုကြသည်။ သားရေသည် အလွန်အသုံးဝင်၏။ ဥရောပတိုင်းမြောက်ပိုင်းသားတို့သည် မြင်းစီးသမားများဖြစ်သည့်အလျောက် မြင်းဇက်ကြိုး၏အာကပ်ကို သားရေချုပ်၍ အသုံးပြုကြသည်။ သို့မှသာ မြင်းကို ဇက်ကြိုးဆွဲ၍ ရှေ့ဆောင်သွားသည်ကို leder (to lead) ဟု ဆိုသည်။ သားရေအာကပ်ကိုလည်း ထိုစကားလုံးပိုပင်အသုံးပြုကြသည်။ ကာလရွေ့လျော၍ leder ကို စာလုံးပေါင်းအမျိုးမျိုး ပေါင်းကြရာမှ ယခုအသုံးပြုနေသော leather ဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။
Infantry
ရှေးရောမခေတ်စစ်တပ်တွင် ဝါရင့်အရာရှိမျာသည် မြင်းစီး၍ချီတက်ကြ၏ မြင်းသည် စစ်တိုက်ရာတွင် အလွန်အသုံးဝင်သည်။ ရန်သူတောထဲဝင်၍ တိုက်ခိုက်နိုင်သည်။ သို့သော် တစ်တပ်လုံးကို မြင်းများပေးရန် မဖြစ်နိုင်ချေ။ ထို့ကြောင့် ခြေလျင်တိုက်ရသော တပ်သားများလည်း ပါဝင်ကြသည်။ ခြေလျင်သွား၍ တိုက်ရသောစစ်သားများသည် တပ်ထဲဝင်စ လူငယ်များဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ရောမစစ်ဗိုလ်တို့က ခြေလျင်တပ်သားကို infante (youth) ဟု ခေါ်ကြသည်။ ထိုမှသည် ခြေလျင်တပ်ကို (Infantry) ဟု ခေါ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။
Engineer
ရှေးခေတ် သိပ္ပံပညာမထွန်းကားသေးသည့်အချိန်တွင် အချို့ပညာရှင်များက တီထွင်ဉာဏ် မွေးရာပါအဖြစ် ပါလာသောကြောင့် အချို့ကိရိယာများကို တီထွင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုကိရိယာတို့ကို လက်တင်စကားလုံး Engine ဟုခေါ်သည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာမူ တီထွင်မှု (Invention) ဟူ၍ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုကိရိယာတီထွင်သူများအား Engineer ဟု ခေါ်ကြသည်။ တီထွင်ထားသော ကိရိယာတို့ကို ကိုယ်တွယ်လုပ်ဆောင်သူတို့ကိုလည်း Engineer ဟူ၍ပင် ခေါ်ကြသည်။
Jumbo
ဒီ Jumbo ဆိုသည့်စကားလုံးနှင့် ယနေ့ခေတ်လူငယ်များ စိမ်းမည်မထင်ပါ။ Jumbo ဟုပြောလိုက်လျှင် ဆင်ပေါက်ကလေး၊ ဆင်ပျံကလေးကို မျက်လုံးထဲပြေးမြင်မိမည် ထင်ပါသည်။
ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၆၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အာဖရိကတောနက်ကြီးထဲမှ ဧရာမဆင်ကြီးတစ်ကောင်ကို ဖမ်းမိကြသည်။ ထိုဆင်ကြီးကို တွေ့မြင်ရသော အာဖရိကတောတွင်းသားတို့က အလန့်တကြား (Jumbo) ဟု အော်ကြသည်။ သူတို့၏ဘာသာစကားအရ အဓိပ္ပာယ်မှာ “မကောင်းဆိုးဝါး” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ “ပါးနမ်း” နှင့် “ဗေလီ”အမည်ရှိ ဆပ်ကပ်ပိုင်ရှင်တို့က ဆင်ကြီးကိုသင်ကြားပြသပေးပြီး ဆပ်ကပ်ပွဲများတွင် ပြသခဲ့ကြသည်။ ဆင်ကြီးသည် လန်ဒန်မြို့ရှိ တိရစ္ဆာန်ရုံကြီးတွင်လည်း နေလိုက်ရသေးသည်။
အာဖရိကတိုင်းရင်းသားတို့က “ဂျမ်ဘို” ဟု အော်သည်ကို အင်္ဂလိပ်မှ “ကြီးမားသော” ဟူသော အဓိပ္ပာယ် ကောက်ယူပြီးလျှင် ကြီးမားသော သတ္တဝါများကိုသာမက ဂျက်လေယာဉ်ကြီးကိုပင် “Jumbo Jet” ဟု ခေါ်လိုက်ကြသေးသည်။
ဆရာတက်တိုး- ဝေါဟာရပန်းကုန်း ဆောင်းပါးမှ ကောက်နှုတ်ချက်
ေ၀ါဟာရသမိုင္းပံုျပင္မ်ား
အခ်ိဳ႕ေ၀ါဟာရမ်ားတြင္ ေနာက္ခံေရွးေဟာင္းျဖစ္ရပ္မ်ား ရွိၾကပါသည္။ ထိုသမိုင္းပံုျပင္မ်ားက စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းလွသည္။
Biscuit
အဂၤလန္ႏိုင္ငံေရွးေခတ္ စက္ဆြန္အမ်ိဳးသားတို႔သည္ သစ္သားျဖင့္ေဆာက္လုပ္ေသာ သေဘၤာျဖင့္ ပင္လယ္ထြက္ၾကသည္။ ယင္းသို႔ကမ္းႏွင့္အလွမ္းေ၀းေသာပင္လယ္ျပင္သို႔သြားရာတြင္ အစားအေသာက္ျပသနာက ႀကီးလွသည္။ မသိုးထမင္း၊ မသိုးဟင္း - အေျခာက္အျခမ္းမ်ားကိုသာ ရိကၡာအျဖစ္ ယူၾကရသည္။ သေဘၤာေပၚတြင္ အစားအေသာက္ ခ်က္ျပဳတ္ရန္ မ၀ံ့ရဲၾကေခ်။ မေတာ္တစ သစ္သားျဖင့္လုပ္ထားေသာ သေဘၤာမီးစြဲသြားမွာ စိုးရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
သေဘၤာသားတို႔သည္ ေပါင္မုန္႔ကို ရိကၡာအျဖစ္ စားၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ရက္ၾကာလွ်င္ ေပါင္မုန္႔မွာ သိုးသြားသျဖင့္ ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။ ထိျပသနာကို ေပါင္မုန္႔ဖုတ္သမားတစ္ေယာက္က ေျဖရွင္းလိုက္သည္။
ေပါင္မုန္႔ခ်ပ္ကို မီးကင္၍ ေပါင္မုန္႔ေျခာက္ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ ေပါင္မုန္႔ေျခာက္ကို လက္တင္ဘာသျဖင့္ Biscoctus (bis - ႏွစ္ႀကိမ္ + Coctus - ခ်က္သည္ = Twice-Cooked) ကို bis coctus မွသည္ “biscuit” ဘီစကြတ္ ဟူ၍ ျဖစ္လာသည္။
Leather
ႏြားေရ၊ ကၽြဲေရ စသည့္အေရခြံတို႔ကို အေျခာက္လွမ္းၿပီး “သားေရ” အျဖစ္ ျပဳၾကသည္။ သားေရသည္ အလြန္အသံုး၀င္၏။ ဥေရာပတိုင္းေျမာက္ပိုင္းသားတို႔သည္ ျမင္းစီးသမားမ်ားျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ျမင္းဇက္ႀကိဳး၏အာကပ္ကို သားေရခ်ဳပ္၍ အသံုးျပဳၾကသည္။ သို႔မွသာ ျမင္းကို ဇက္ႀကိဳးဆြဲ၍ ေရွ႕ေဆာင္သြားသည္ကို leder (to lead) ဟု ဆိုသည္။ သားေရအာကပ္ကိုလည္း ထိုစကားလံုးပိုပင္အသံုးျပဳၾကသည္။ ကာလေရြ႕ေလ်ာ၍ leder ကို စာလံုးေပါင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ေပါင္းၾကရာမွ ယခုအသံုးျပဳေနေသာ leather ဟု ေျပာင္းလဲေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။
Infantry
ေရွးေရာမေခတ္စစ္တပ္တြင္ ၀ါရင့္အရာရွိမ်ာသည္ ျမင္းစီး၍ခ်ီတက္ၾက၏ ျမင္းသည္ စစ္တိုက္ရာတြင္ အလြန္အသံုး၀င္သည္။ ရန္သူေတာထဲ၀င္၍ တိုက္ခိုက္ႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ တစ္တပ္လံုးကို ျမင္းမ်ားေပးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျခလ်င္တိုက္ရေသာ တပ္သားမ်ားလည္း ပါ၀င္ၾကသည္။ ေျခလ်င္သြား၍ တိုက္ရေသာစစ္သားမ်ားသည္ တပ္ထဲ၀င္စ လူငယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရာမစစ္ဗိုလ္တို႔က ေျခလ်င္တပ္သားကို infante (youth) ဟု ေခၚၾကသည္။ ထိုမွသည္ ေျခလ်င္တပ္ကို (Infantry) ဟု ေခၚၾကျခင္းျဖစ္သည္။
Engineer
ေရွးေခတ္ သိပၸံပညာမထြန္းကားေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ားက တီထြင္ဥာဏ္ ေမြးရာပါအျဖစ္ ပါလာေသာေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ကိရိယာမ်ားကို တီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုကိရိယာတို႔ကို လက္တင္စကားလံုး Engine ဟုေခၚသည္။ အဓိပၸာယ္မွာမူ တီထြင္မႈ (Invention) ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကိရိယာတီထြင္သူမ်ားအား Engineer ဟု ေခၚၾကသည္။ တီထြင္ထားေသာ ကိရိယာတို႔ကို ကိုယ္တြယ္လုပ္ေဆာင္သူတို႔ကိုလည္း Engineer ဟူ၍ပင္ ေခၚၾကသည္။
Jumbo
ဒီ Jumbo ဆိုသည့္စကားလံုးႏွင့္ ယေန႔ေခတ္လူငယ္မ်ား စိမ္းမည္မထင္ပါ။ Jumbo ဟုေျပာလိုက္လွ်င္ ဆင္ေပါက္ကေလး၊ ဆင္ပ်ံကေလးကို မ်က္လံုးထဲေျပးျမင္မိမည္ ထင္ပါသည္။
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၆၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အာဖရိကေတာနက္ႀကီးထဲမွ ဧရာမဆင္ႀကီးတစ္ေကာင္ကို ဖမ္းမိၾကသည္။ ထိုဆင္ႀကီးကို ေတြ႕ျမင္ရေသာ အာဖရိကေတာတြင္းသားတို႔က အလန္႔တၾကား (Jumbo) ဟု ေအာ္ၾကသည္။ သူတို႔၏ဘာသာစကားအရ အဓိပၸာယ္မွာ “မေကာင္းဆိုး၀ါး” ဟူ၍ျဖစ္သည္။ “ပါးနမ္း” ႏွင့္ “ေဗလီ”အမည္ရွိ ဆပ္ကပ္ပိုင္ရွင္တို႔က ဆင္ႀကီးကိုသင္ၾကားျပသေပးၿပီး ဆပ္ကပ္ပြဲမ်ားတြင္ ျပသခဲ့ၾကသည္။ ဆင္ႀကီးသည္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရွိ တိရစၦာန္ရံုႀကီးတြင္လည္း ေနလိုက္ရေသးသည္။
အာဖရိကတိုင္းရင္းသားတို႔က “ဂ်မ္ဘို” ဟု ေအာ္သည္ကို အဂၤလိပ္မွ “ႀကီးမားေသာ” ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူၿပီးလွ်င္ ႀကီးမားေသာ သတၱ၀ါမ်ားကိုသာမက ဂ်က္ေလယာဥ္ႀကီးကိုပင္ “Jumbo Jet” ဟု ေခၚလိုက္ၾကေသးသည္။
ဆရာတက္တိုး- ေ၀ါဟာရပန္းကုန္း ေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္
