ဘာသာစကား ေလ့လာသူတစ္ဦးအေနနဲ႔ သင္ဟာ ေဝါဟာရ အသစ္ေတြကို တိုးပြားေအာင္ အၿမဲ ႀကိဳးစားရပါတယ္။
ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ေဝါဟာရ စာရင္း အရွည္ႀကီးေတြေရးမွတ္တာတို႔၊ flash card ေဝါဟာရကဒ္ျပားေတြနဲ႔ ေလ့က်င့္တာတို႔လုပ္ၿပီး စကားလံုးအသစ္ေတြကို ေမႊေနွာက္ရွာေဖြ မွတ္သားရတယ္။
ဒါေပမဲ့ စကားေျပာမယ္လည္း ႀကံလုိက္ေရာ ေခါင္းထဲက က်က္မွတ္ထားတဲ့ စကားလံုးေတြ ၾကက္ေပ်ာက္ ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ကုန္ၾကလို႔ ေနာက္ဆုံးေတာ့ သင္အႀကိမ္ႀကိမ္သံုးခဲ့ဖူး၊ သိခဲ့ဖူးတဲ့ စကားလံုး အေဟာင္းေတြကိုဘဲ ေျပာင္းသံုး ေျပာရတာဘဲမဟုတ္ပါလား။
ဘာသာစကား ေလ့လာသူေတြအတြက္ စကားလံုး အသစ္ေတြကို မွတ္မိတာနဲ႔ စကားေျပာရာမွာ စကားလံုး အသစ္ေတြကို သံုးတာတုိ႔ဟာ အလြန္ခက္ခဲတဲ့ အရာပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေအာက္မွာ စကားလံုး အသစ္ေတြကို စြဲျမဲေအာင္ မွတ္မိရံုမွ်မကဘဲ စကားေျပာတဲ့ အခါမွာပါ ျပန္သံုးတတ္ေအာင္ ကူညီေပးမယ့္ ဗ်ဴဟာအခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပလုိ္က္ပါတယ္။
၁။ က်ဘန္းေဝါဟာရ မျဖစ္ေစနဲ႔
ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကိုယ္နဲ႔ သက္ဆုိင္တာကိုဘဲ မွတ္မိေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စကားလံုးေပါင္းစံု ေရာေရာပါဝင္တဲ့ ေဝါဟာရ စာရင္း ျပဳစုတာ ဒါမွမဟုတ္ index card (ေဝါဟာရကဒ္) ျပဳလုပ္တာတို႔ေတြဟာ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ အဲ့ဒီစကားလံုးေတြကုိ ျပန္လည္မွတ္မိဖို႔၊ ျပန္လည္အသံုးခ်ဖို႔အတြက္ သိပ္ျပီး ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးလုိ႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ ေဝါဟာရ စာရင္းတုိ႔ ေဝါဟာရကဒ္တို႔ဟာ သင္သိျပီးသား၊ ေလ့လာထားျပီးသား စကားလံုးေတြကို ျပန္ေႏႊးရုံအတြက္ ဆိုရင္ေတာ့ အသံုးဝင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ စကားလံုးအသစ္တစ္လံုးကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ မွတ္မိနုိ္င္ေအာင္ လုပ္ခ်င္ရင္ မိမိအတြက္ အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ (သက္ဆုိ္င္မႈရွိတဲ့) အရာတစ္ခုခုနဲ႔ အဲ့ဒီစကားလံုး အသစ္ကို ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးမွတ္သားပါ။ သင္ႀကိဳက္နွစ္သက္တဲ့ စိတ္ဝင္စားတဲ့၊ အရမ္းစြဲလမ္းတဲ့ အေၾကာင္းအရာ context တစ္ခုခုထဲမွာ ထည့္သံုးတဲ့ စကားလံုးကို သင္ကပု္ိၿပီး ေကာင္းေကာင္းမွတ္မိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ စကားေျပာေတြကို အတြဲလိုက္ေလ့လာပါ
အကယ္လုိ႔ စကားကုိ အတြဲလုိက္ (စကားလံုးအမ်ားႀကီးပါတဲ့ စကားစု အတြဲလုိ္က္) ဒါမွမဟုတ္ စကားေျပာ scripts (ပံုေသကားက် အျပန္အလွန္ေျပာဆိုပုံ) စတာေတြ နဲ႔ ေလ့လာရင္ ပိုမိုစြဲၿမဲစြာ မွတ္မိပါတယ္။
၃။ သင့္ရဲ့ စိတ္တြင္းက အသံကို အသံုးခ်ပါ
သင္ယူ ေလ့လာတယ္ဆိုတာ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားလံုးတစ္လံုးကုိ ေလ့လာရင္ သင့္ရဲ့ စိတ္တြင္းက အသံရဲ့ ကမာၻထဲကုိ အရင္ဝင္ဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။ ေအာက္ပါနည္းလမ္းကို စမ္းၾကည့္ပါ။ စကားလံုး/ စကားတြဲ phrase တစ္ခုကို တစ္ၾကိမ္နားေထာင္ပါ။ ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီစကားလံုးကို ေခါင္းထဲကေန (စိတ္ထဲကေန) နားေထာင္ပါ။ ၿပီးေတာ့ ေခါင္းထဲကဘဲ ေျပာၾကည့္ပါ။ၿပီးေတာ့မွ ပါးစပ္ကေန က်ယ္က်ယ္ေျပာပါ။ မိမိရဲ့ ေျပာသံကို အသံသြင္းထားၿပီး ျပန္နားေထာင္ၾကည့္ပါ။ ၿပီးေတာ့ သင္ၾကားရတဲ့ အသံနဲ႔ သင့္စိတ္ထဲက အသံတူသလား။ တစ္ထပ္တည္းလားဆုိတာ နားေထာင္ၾကည့္ပါ။
၄။ စကားလံုး၊ စကားတြဲေတြ ဘယ္လုိပံုစံလဲဆိုတာ စိတ္ကူးပံုေဖၚၾကည့္ပါ
စကားလံုးရဲ့ အဓိပၸါယ္ကို စာရြက္ေပၚမွာ သို႔မဟုတ္ စိတ္ကူးထဲမွာ သရုပ္ေဖာ္ ေရးဆြဲျခင္းျဖင့္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ျပန္ၾကားၾကား အဲ့ဒီစကားလံုးရဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ခ်က္ျခင္း ျပန္မွတ္မိဖို႔ ကူညီေပးပါတယ္။ ဒီနည္းကေတာ့ အီဒီယံေတြ ဥပမာ - to keep one’s mouth shut (informal) (ဘာမွမေျပာဘဲ နႈတ္ဆိတ္ေနသည္) လိုဟာမ်ိဳးေတြ မွတ္ရာမွာ အကူအညီရပါတယ္။
၅။ တြဲမွတ္လို႔ ရတဲ့ ရီစရာေလးေတြ ဖန္တီးပါ
Mnemonic လုိ႔ေခၚတဲ ့စကားလံုးနဲ႔ သူ႔ရဲ့ အဓိပၸါယ္ၾကားထဲက ဆက္စပ္မႈကို ခုိင္ၿမဲေစမဲ့ ရီစရာ စကားစု သို႔မဟုတ္ ပံုျပင္ေလးေတြ ဖန္တီးၾကည့္ပါ။ စာလံုးေပါင္းရခက္တဲ့ စကားလံုးေတြကို ကၽြန္ေတာ္ျပန္အစေဖာ္ၿပီး မွတ္မိေအာင္ လုပ္တဲ့အခါတုိင္း ဒီနည္းလမ္းက ထိထိေရာက္ေရာက္ ရွိလွပါတယ္။
၆။ အခ်ိန္ျခားၿပီး ျပန္ရြတ္ဆိုသံုးစြဲတဲ့ နည္းလမ္းသံုးပါ
စကားလံုးအသစ္ေတြကို အႀကိမ္ႀကိမ္ျပန္လည္ ရြတ္ဆိုက်က္မွတ္ေပးတာဟာ မွတ္ဥာဏ္မွာ စြဲေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ေန႔တည္းမွာ ေဝါဟာရအသစ္ေတြကို အႀကိမ္ရာေပါင္းမ်ားစြာ ရြတ္ဆိုက်က္မွတ္တာဟာ spaced repetition လို႔ေခၚတဲ့ ရက္မ်ားမ်ား သို႔မဟုတ္ အပတ္မ်ားမ်ား ကာလတစ္ခုထဲမွာ ျပန္လွန္ေဆြးေႏြးၿပီး က်က္မွတ္တာေလာက္ ထိေရာက္မႈမရွိပါဘူး။
ေဝါဟာရအသစ္ေတြကို ခ်က္ျခင္းအသံုးျပဳပါ။ၿပီးေတာ့ တစ္နာရီေလာက္ျခားျပီးေတာ့မွ မွတ္မိေသးလား ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အိပ္ယာမဝင္ခင္ ေနာက္တစ္ခါ စဥ္းစားၿပီး ေႏႊးေပးပါ။ ေနာက္ထပ္တစ္ရက္ေလာက္ျခားျပီး ျပန္သံုးပါ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ေနာက္ ၂ ရက္ေလာက္အၾကာမွာ ျပန္လွန္ေလ့လာပါ။
၇။ ေဝါဟာရရင္းျမစ္ကို ရွာေဖြေလ့လာပါ။
စကားလုံးသစ္တစ္လံုးရဲ့ အဓိပၸါယ္ကို အဘိဓာန္မွာ ရွာမၾကည့္ခင္ အဲ့ဒီစကားလံုးရဲ့ ဆိုလုိရင္းကို ခန္႔မွန္း စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အဲ့ဒီစကားလံုးရဲ့ မူလ အရင္းအျမစ္ root အျပင္ prefix ေတြ suffix ေတြကုိပါ ေလ့လာပါ။ အကယ္လို႔ သင္က အျခားဘာသာ စကားအခ်ိဳ႕ကိုလည္း နားလည္မယ္ဆိုရင္ စကားလံုးေတြရဲ့ ျမစ္ဖ်ားခံရာ တူညီမႈေတြကိုလည္း ေတြ႕ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စကားလံုး အသစ္ေတြရဲ့ ေပၚေပါက္လာပံု သမိုင္းေၾကာင္း အရင္းအျမစ္ကို သုေတသနလုပ္ျပီး ေလ့လာရင္ အဲ့ဒီစကားလံုး အသစ္ေတြကို ပိုမုိမွတ္မိပါတယ္။
၈။ မိမိကိုယ္ကို စကားလံုးအသစ္ေတြနဲ႔ စိန္ေခၚၾကည့္ပါ
စိန္ေခၚတယ္ ဆိုတဲ့ အသိတရားက သင့္ရဲ့ ဦးေဏွာက္ကုိ နုိးဆြေပးပါတယ္။ စကားလံုးေတြရဲ့ အဓိပၸါယ္အသစ္ေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ စကားလံုးအသစ္ေတြကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိေစတဲ့ game ေတြဟာသင့္ရဲ့ ေဝါဟာရကို ၾကြယ္ဝေစဖု႔ိအတြက္ ေပ်ာ္စရာနည္းလမ္း ေတြျဖစ္ပါတယ္။
၉။ ခ်ေရးပါ
စကားလံုးအသစ္ေတြကို (ဒါမွမဟုတ္ စကားလံုးအသစ္ကုိထည့္သံုးထားတဲ့ ဝါက်ေတြကို) ခ်ေရးျခင္းအားျဖင့္ အဓိပၸါယ္ေရာ စာလံုးေပါင္းအတြက္ပါ သင့္မွတ္ဥာဏ္ထဲမွာ စြဲလမ္းေနေစဖို႔ ကူညီေပးပါတယ္။ သင္ သုိ႔မဟုတ္ သင္သိတဲ့ သူတစ္ေယာက္ေယာက္အတြက္ လက္ေတြ႕က်တဲ ့အေၾကာင္းေလးေတြကို ေတြးၿပီး ေရးခ်ပါ။
၁၀။ လက္ေတြ႕အေၾကာင္းအရာေတြအေၾကာင္း ေျပာပါ
စကားလံုးအသစ္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ဘဲ မွတ္မိေအာင္က်က္မွတ္ထားဦး မိမိလက္ေတြ႕ အသံုးျပဳခါနီးမွာ လွ်ပ္တစ္ပ်က္ ထုတ္သံုး တတ္ဖို႔ လြယ္ကူမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ နည္းလမ္းကေတာ့ အဂၤလိပ္လို နွစ္မိနစ္ သံုးမိနစ္စာေလာက္ လံုးဝမရပ္ဘဲ မျပတ္တမ္းေျပာတဲ့ မိမိရဲ့အသံကို အသံျပန္ဖမ္းထားပါ။
ေျပာရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ မိမိပတ္ဝန္းက်င္က အရာေတြကို ျပန္ေဖာ္ျပတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခုခုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မိမိရဲ့သေဘာထားထက္ျမင္ခ်က္ေတြကို ေျပာတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ မိမိရဲ့ ေျပာစကားေတြကို ျပန္နားေထာင္ရင္း ဘယ္လိုစကားလံုးမ်ိုဳးေတြ သံုးသြားတယ္ဆိုတာ ျပန္နားေထာင္ပါ။
မိမိေလ့လာထားျပီး ျပန္လည္အသံုးျပဳလုိတဲ့ စကားလံုးေတြကို အသံုးျပဳခဲ့ပါသလား။ စကားလံုးအသစ္ေတြနဲ႔ အစားထုိးေျပာလို႔ရတဲ့ စကားလံုးအေဟာင္း ေတြကိုဘဲ ျပန္သံုးခဲ့ပါသလား။ ၿပီးေတာ့မွ မိမိေျပာင္းသံုးခ်င္တဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ အစားထုိးၿပီး ျပန္ေျပာတာကို အသံျပန္ဖမ္းတာထပ္ လုပ္ပါ။
Source: Myanmar Network
