Happy and Healthy Life
ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ဖို့
ကိုယ်၊ စိတ်နှစ်ပါးအေးချမ်းသာယာစွာနဲ့ နေထိုင်ဖို့ နည်းလမ်းကောင်းလေးတွေကို ဝေမျှချင်ပါတယ်။ အဓိကအနေနဲ့ အတိတ်မှာဘာတွေဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကိုလည်းတွေးပြီး ဝမ်းနည်းကြေကွဲစရာမလိုသလို အနာဂတ်မှာဘာတွေဖြစ်နေမှာလည်းဆိုတာကို တွေးတောပြီးပူပန်နေဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး။ လက်ရှိအချိန်ကိုပဲ အမြော်အမြင်ရှိရှိနဲ့ ဖြတ်သန်းဖို့ပဲလိုပါတယ်လို့ ဗုဒ္ဓအဆုံးအမထဲမှာ ပါရှိပါတယ်။
“The secret of health for both mind and body is not to mourn for the past, not to worry about the future, or not to anticipate troubles, but to live the present moment wisely and earnestly.
–Buddha “
ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်နိုင်ဖို့ဆိုရင် လိုက်နာဖို့လိုအပ်တဲ့အချက်အလက်အချို့ကို ပြောပြမယ်နော်။
(၁) ဆေးလိပ်မသောက်ပါနဲ့။
သုတေသနပြုလုပ်ချက်အရ အဓိကအားဖြင့် ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့အစားအစာတွေစားသောက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းများပုံမှန်လုပ်ခြင်းဟာဆိုရင် (၁၄)နှစ်ခန့် ပိုမိုနေထိုင်နိုင်တယ်လို့ လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။
(၂) ကောင်းမွန်စွာအိပ်စက်ပါ။
အိပ်စက်ချိန်မမှန်ခြင်း၊ အိပ်စက်ချိန်လျော့နည်းခြင်းကြောင့် လူအများစုဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် ငွေကြေးတွေ ပိုမိုသုံးစွဲနေကြရပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ဟာဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်နေ့ကို ညအိပ်ချိန် (၇)နာရီ မှ (၈)နာရီ ဝန်းကျင် လိုအပ်ပါတယ်။
(၃) အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူပါ။
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူခြင်းဟာဆိုရင်လည်း ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။
(၄) အနားယူပါ။
ဘယ်လောက်ပဲအလုပ်များနေပါစေ ကိုယ်ပိုင်အနားယူဖို့ အချိန်ဆိုတာ အမှန်တကယ်ကို လိုအပ်ပါတယ်။ ယောဂကျင့်တာ၊ တရားထိုင်တာ အစရှိတာတွေကလည်း စိတ်နှလုံးအေးချမ်းပြီး ကျန်းမာရေးကို များစွာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေပါတယ်။
(၅) မှန်ကန်တဲ့အစားအစာကို ရွေးချယ်စားသုံးပါ။
(၇၀)ရာခိုင်နှုန်းသော ကယ်လိုရီတွေဟာဆိုရင် ကျွန်ုပ်တို့စားသုံးနေတဲ့ အသင့်သုံးအစားအစာကနေတဆင့် ရရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်တဲ့ ကယ်လိုရီပမာဏထက် ပိုပြီးစားသုံးမယ်ဆိုရင်တော့ အဝလွန်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါနဲ့ ဆီးချိုရာဂါတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အသင့်သုံးအစားအစာတွေ စားသုံးချင်းကို လျော့ချပြီး အဟာရပြည့်ဝတဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ အစားအစာတွေကို စားသုံးဖို့ အကြံပြုပါရစေ။
(၆) စာအုပ်ဖတ်ပါ။
စကားလုံးတွေမှာဆိုရင် ကြီးမားတဲ့စွမ်းအားတွေရှိပါတယ်။ စာဖတ်ခြင်းအားဖြင့် စိတ်အားတက်ကြွစေမယ်၊ စိတ်ခွန်အားအတွက် လိုအပ်တဲ့အဟာရကိုလည်း စာဖတ်ခြင်းမှတဆင့် ရရှိနိုင်ပါတယ်။ စာဖတ်ခြင်းကလည်း ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ဖို့ လိုအပ်ချက်တွေထဲကတစ်ခုပါ။
(၇) အပင်စိုက်ပါ။
အပင်စိုက်ပျိုးခြင်းအားဖြင့် စိတ်ကြည်နူးမှုကိုရရှိစေမယ်။ ကိုယ့်အနီးဝန်းကျင်ကိုလည်း စိန်းလမ်းစိုပြေစေမှာအမှန်ပါ။
(၈) မိသားစု၊ သူငယ်ချင်းများနဲ့ အချိန်များကို ကုန်ဆုံးပါစေ။
ပျော်ရွှင်စရာအကောင်းဆုံးအချိန်၊ တန်ဖိုးအရှိဆုံးအချိန်တွေကတော့ ကိုယ်ချစ်ရတဲ့မိသားစု၊ မိဘ၊ ညီအစ်ကိုမောင်နှမများ၊ သူငယ်ချင်းများနဲ့ကုန်ဆုံးရတဲ့အချိန်ပါပဲ။
(၉) အသစ်အဆန်း ပညာရပ်များကိုလေ့လာပါ။
ပန်းပုထုခြင်း၊ လက်မှုပညာ၊ သိုးမွှေးထိုး၊ ယောဂ၊ စာရေးခြင်း အစရှိတဲ့ မိမိနဲ့အကျွမ်းတဝင်မဟုတ်ပေမယ့် စိတ်ဝင်စားတဲ့ ပညာရပ်တစ်ခုကို လေ့လာပါ။
ကဲ ဒီလိုအချက်တွေကို သေသေချာချာမှတ်သားလိုက်နာမယ်ဆိုရင် ကျန်းမာပျော်ရွှင်တဲ့ဘဝတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်မှာပါ။
အားလုံး ပျော်ရွှင်ကျန်းမာတဲ့ဘဝတစ်ခုကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ပါစေ။
က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္ဖို႔
ကိုယ္၊ စိတ္ႏွစ္ပါးေအးခ်မ္းသာယာစြာနဲ႔ ေနထိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းေကာင္းေလးေတြကို ေ၀မွ်ခ်င္ပါတယ္။ အဓိကအေနနဲ႔ အတိတ္မွာဘာေတြျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္းေတြးၿပီး ၀မ္းနည္းေၾကကြဲစရာမလိုသလို အနာဂတ္မွာဘာေတြျဖစ္ေနမွာလည္းဆိုတာကို ေတြးေတာၿပီးပူပန္ေနဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ လက္ရွိအခ်ိန္ကိုပဲ အေျမာ္အျမင္ရွိရွိနဲ႔ ျဖတ္သန္းဖို႔ပဲလိုပါတယ္လို႔ ဗုဒၶအဆံုးအမထဲမွာ ပါရွိပါတယ္။
“The secret of health for both mind and body is not to mourn for the past, not to worry about the future, or not to anticipate troubles, but to live the present moment wisely and earnestly.
–Buddha “
က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ လိုုက္နာဖို႔လိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို ေျပာျပမယ္ေနာ္။
(၁) ေဆးလိပ္မေသာက္ပါနဲ႔။
သုေတသနျပဳလုပ္ခ်က္အရ အဓိကအားျဖင့္ ေဆးလိပ္မေသာက္ဘဲ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအစာေတြစားေသာက္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားပံုမွန္လုပ္ျခင္းဟာဆိုရင္ (၁၄)ႏွစ္ခန္႔ ပိုမုိေနထိုင္ႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။
(၂) ေကာင္းမြန္စြာအိပ္စက္ပါ။
အိပ္စက္ခ်ိန္မမွန္ျခင္း၊ အိပ္စက္ခ်ိန္ေလ်ာ့နည္းျခင္းေၾကာင့္ လူအမ်ားစုဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ ေငြေၾကးေတြ ပိုမိုသံုးစြဲေနၾကရပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာဆိုရင္ ပံုမွန္အားျဖင့္ တစ္ေန႔ကို ညအိပ္ခ်ိန္ (၇)နာရီ မွ (၈)နာရီ ၀န္းက်င္ လိုအပ္ပါတယ္။
(၃) အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ေမြးျမဴပါ။
အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ေမြးျမဴျခင္းဟာဆုိရင္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္။
(၄) အနားယူပါ။
ဘယ္ေလာက္ပဲအလုပ္မ်ားေနပါေစ ကိုယ္ပိုင္အနားယူဖို႔ အခ်ိန္ဆိုတာ အမွန္တကယ္ကို လိုအပ္ပါတယ္။ ေယာဂက်င့္တာ၊ တရားထိုင္တာ အစရွိတာေတြကလည္း စိတ္ႏွလံုးေအးခ်မ္းၿပီး က်န္းမာေရးကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။
(၅) မွန္ကန္တဲ့အစားအစာကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ။
(၇၀)ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ကယ္လိုရီေတြဟာဆိုရင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔စားသံုးေနတဲ့ အသင့္သံုးအစားအစာကေနတဆင့္ ရရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကယ္လိုရီပမာဏထက္ ပိုၿပီးစားသံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အ၀လြန္ျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ဆီးခ်ိဳရာဂါေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အသင့္သံုးအစားအစာေတြ စားသံုးခ်င္းကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီး အဟာရျပည့္၀တဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့ အစားအစာေတြကို စားသံုးဖို႔ အႀကံျပဳပါရေစ။
(၆) စာအုပ္ဖတ္ပါ။
စကားလံုးေတြမွာဆိုရင္ ႀကီးမားတဲ့စြမ္းအားေတြရွိပါတယ္။ စာဖတ္ျခင္းအားျဖင့္ စိတ္အားတက္ၾကြေစမယ္၊ စိတ္ခြန္အားအတြက္ လိုအပ္တဲ့အဟာရကိုလည္း စာဖတ္ျခင္းမွတဆင့္ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ စာဖတ္ျခင္းကလည္း က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြထဲကတစ္ခုပါ။
(၇) အပင္စိုက္ပါ။
အပင္စိုက္ပ်ိဳးျခင္းအားျဖင့္ စိတ္ၾကည္ႏူးမႈကိုရရွိေစမယ္။ ကိုယ့္အနီး၀န္းက်င္ကိုလည္း စိန္းလမ္းစိုေျပေစမွာအမွန္ပါ။
(၈) မိသားစု၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ အခ်ိန္မ်ားကို ကုန္ဆံုးပါေစ။
ေပ်ာ္ရႊင္စရာအေကာင္းဆံုးအခ်ိန္၊ တန္ဖိုးအရွိဆံုးအခ်ိန္ေတြကေတာ့ ကိုယ္ခ်စ္ရတဲ့မိသားစု၊ မိဘ၊ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ား၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ကုန္ဆံုးရတဲ့အခ်ိန္ပါပဲ။
(၉) အသစ္အဆန္း ပညာရပ္မ်ားကိုေလ့လာပါ။
ပန္းပုထုျခင္း၊ လက္မႈပညာ၊ သိုးေမႊးထိုး၊ ေယာဂ၊ စာေရးျခင္း အစရွိတဲ့ မိမိနဲ႕အကၽြမ္းတ၀င္မဟုတ္ေပမယ့္ စိတ္၀င္စားတဲ့ ပညာရပ္တစ္ခုကို ေလ့လာပါ။
ကဲ ဒီလိုအခ်က္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာမွတ္သားလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ဘ၀တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္မွာပါ။
အားလံုး ေပ်ာ္ရႊင္က်န္းမာတဲ့ဘ၀တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ပါေစ။