တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႕ရၿပီးတဲ့အခါ ဘယ္ေတြ ဆက္လုပ္ရမယ္ဆုိတာ ဒီေဆာင္းပါးေလးကို ဖတ္ၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္ေနာ္။
(၁) အသံုးက်တန္ဖိုးရွိတဲ႔ သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ နည္းလမ္းေတြရွာပါ
■ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဘြဲ႔ရတာနဲ႔ အလုပ္ရတာကိုလည္း တဆက္တည္း စဥ္းစားေလ႔ရွိၾကတယ္။ တကယ္္ေတာ႔ တကၠသိုလ္ကေပးတဲ႔ ပညာဆိုတာ၊ ဘယ္လို အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ရပ္တည္ရ မယ္ဆိုတာကို ညြန္ျပရံုေလာက္ပဲလို႔ဆိုတယ္။ အဲဒီပညာရပ္တစ္ခုကို တကယ္႔ေလာကထဲမွာရပ္တည္နိုင္ဖို႔ၾကေတာ႔ သပ္သပ္ျဖည္႔ဆည္းေလ႔လာၾကရတယ္။
တကယ္႔ေလာကထဲကို ဝင္ေတာ႔မယ္ဆိုရင္ သိထားသင္႔တာက အလုပ္ရွင္ဆိုတာ အလုပ္လုပ္လိုခ်င္တဲ႔သူ (ဘြဲ႕ရၿပီးစလူငယ္) ဆီက လုပ္ကိုင္နိုင္စြမ္းရွိတဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈတစ္ခုခုကို ဝယ္ယူတာပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို တန္ဘိုးတစ္ခုခု ပါေအာင္၊ ကိုယ္႔ရဲ႕ Credibility နဲ႔ Value ကိုတည္ေဆာက္ၾကရတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တကၠသိုလ္တက္ေနစဥ္ထဲက Volunteering အလုပ္ေတြ အခြင္႔သင္႔တဲ႔အခါ လုပ္ရင္း ကိုယ္႔ရဲ႕ တကယ္႔စြမ္းေဆာင္နိုင္ရည္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ သိေအာင္လုပ္ရင္းထပ္ျဖည္႔ဆီးေလ႔လာသင္ယူသင္႔တာေတြ သင္ယူဖို႔ ျပင္ဆင္ၾကရတယ္။
(၂) အမွားေတြလုပ္ပါ၊ ၿပီးေတာ႔ အဲဒီကေန သင္ခန္းစာယူပါ
■ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ျဖတ္သန္းလာခဲ႔ရတဲ႔ ေခတ္ေၾကာင့္ ဒီက လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အမွားလုပ္မိမွာ ေၾကာက္တတ္ၾကတယ္။ ဘဝမွာ အရာရာ ဟာ အသစ္ေတြႀကီးပဲ။ စြန္႔စားမႈ မပါတဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ေတြနဲ႔ ဒီဘက္ေခတ္ ထဲမွာ လူငယ္ေတြ ရပ္တည္ရွင္သန္ဖို႔ မလြယ္ၾကေတာ႔ဘူး။ ဘြဲ႕ရၿပီး ကာစလူငယ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ စြန္းစားရမွာပဲ၊ အမွားေတြေတြ႕မွာပဲ၊ အဲဒီကေလ႔လာသင္ယူၿပီးေရွ႕ဆက္ျခင္းဟာသာ အေကာင္းဆံုးသင္ယူျခင္းလို႔ဆိုတယ္။
(၃) ကိုယ္႔ကိုယ္ ေကာင္းရာညြန္ျပတဲ႔ ေလးစားရသူ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆရာ ကိုရွာေဖြပါ
■ မိဘပိုက္ဆံသံုးေက်ာင္းတက္တာၿပီးလို႔ ကိုယ္႔ပိုက္ဆံကိုယ္ရွာရေတာ႔မယ္႔ေလာကထဲ ဝင္တဲ႔အခါ သိပ္ရႈပ္ေထြးလြန္းလွပါတယ္။ ကိုယ္႔ကိုယ္စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္းေတြနဲ႔ လမ္းညြန္တြဲေခၚမယ္႔သူ၊ ကိုယ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ေတြ ကို စိတ္ရွည္စြာ ေထာက္ျပတည္႔မတ္ေပးနုိင္မယ့္ သူေတြလိုပါတယ္။
ကိုယ္႔ေလ်ာက္ရမယ္႔ ဘဝလမ္းမွာ ကိုယ္ေလးစားအတုယူရမယ္႔ သူတစ္ေယာက္ရွိျခင္းဟာလည္း ကိုယ္႔ရည္ရြယ္ခ်က္ရည္မွန္းခ်က္ကိုသြားတဲ႔အခါ ပိုလြယ္ကူ ေစပါတယ္။ ေက်ာင္းသခၤနး္စာမွာ မပါတဲ့ဘဝအေတြ႔အၾကံဳေတြ လမ္းညြန္မွုေတြကို သူတို႔ဆီက သင္ယူနုိင္ပါတယ္။
(၄) အလုပ္ပတ္ဝန္းက်င္မွာအဆင္ေျပဖို႔ Soft Skills ေတြကိုျမွင္႔တင္ပါ
■ ဘြဲ႔ရတာ၊ အတတ္ပညာတစ္ခုခု တတ္ေျမာက္္တာကို Hard Skills ေတြရျပီလို႔ဆိုၾကပါတယ္။ တကယ္႔လုပ္ငန္းခြင္မွာ အဆင္ေျပေျပရပ္တည္ရွင္သန္နုိင္ဖို႔၊ Negotiations, Listening, Persuasion, Presentation, Public Speaking စတဲ႔ Soft Skills ေတြဟာလည္း အခယာၾကပါတယ္။ တကၠသိုလ္မွာ စာေတြ သိပ္တတ္သိပ္ေတာ္ေနေပမယ္႔၊ လူေတြနဲ႔ မေပါင္းတတ္၊ မသင္းတတ္ဘူး၊ ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ပဲ ေက်ာင္းမွာတုန္းကလိုတသီးတျခားေနဖို႔ အဆင္မေျပနုိင္ေတာ႔ပါဘူး။
ပညာရပ္ေတြမွာ သိပ္မေတာ္တဲ႔သူေတြေတာင္ ဒီလို Soft Skills ေတြကို ကြ်မ္းက်င္လို႔ အဆင္႔တစ္ခု ေနရာတစ္ခုကို ေရာက္သြားသူ၊ ေရာက္ေနသူေတြပတ္ဝန္းက်င္မွာအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ကိုယ္႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သိေအာင္ၾကိဳးစားပါ။ Soft Skills ေတြျဖည္႔ဆည္းပါ။ လိုအပ္တဲ႔ေနရာေတြမွာတိုးတက္ေအာင္လုပ္ထားပါ။
(၅) ရယူဖို႔ ကိုယ္ကအရင္ေပးပါ (Give to Get)
■ ဘြဲ႔ရသြားတဲ႔ လူငယ္ေတြ အလုပ္ရွာတဲ႔ အခါ၊ အင္တာဗ်ဴးေတြလုပ္တဲ႔အခါ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေမ႔ေနတတ္ၾကတာက၊ အလုပ္ရွင္ဟာ ကိုယ္ဆီကဘာရမလဲ၊ ကိုယ္ကဘာေပးနုိင္မလဲဆိုတာ အရင္ၾကည္႔တတ္ၾကတယ္ဆိုတာပါ။ လူငယ္အမ်ားစုကေတာ႔ ကိုယ္ရနိုင္တာေတြကိုပဲ အရင္ၾကည္႔တတ္ၾကပါတယ္။ လခဘယ္ေလာက္လဲ၊ ဘာခံစားခြင္႔ေတြရမလဲ လို႔ အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ေမးျမန္းရင္း ကိုယ္ဘာလုပ္ေပးနုိင္လဲဆိုတာ ေျပာဖို႔ေမ႔သြား တတ္ၾကပါတယ္။
ဘြဲ႔ရျပီးကာစ လုပ္ငန္းခြင္ထဲသြားမယ္႔သူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရရွည္ ေလာကထဲမွာ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမွုတစ္ခုခုနဲ႔ ရပ္တည္မယ္႔သူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ကိုယ္႕ ကအရင္ေလာကႀကီးကို ေပးရမယ္ဆိုတာ အၿမဲသတိရပါ။ ကိုယ္အေကာင္းဆံုး ေပးဆပ္နိုင္ေလေလ ေလာကၾကီးဆီက ျပန္ရဖို႔ၾကိမ္းေသေလပါပဲ။
(၆) သင္႔တင္႔ေလ်ာက္ပတ္စြာ (အလုပ္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ) ဝတ္စားဆင္ရင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ
■ ျမန္မာစကားပံုမွာ ေတာင္းမွာအကြပ္ လူမွာအဝတ္လို႔ရွိပါတယ္။ ဘြဲ႔ရျပီးလူငယ္တစ္ေယာက္ဟာ သာမာန္လူတစ္ေယာက္မဟုတ္ေတာ႔ပါဘူး။ ကုိယ္႔ Professional နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြေအာင္ ဝတ္စားဖို႔လည္းလိုပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေစ်းႀကီးတာေတြ၊ Brand ေတြကိုေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ အလုပ္ပတ္ဝန္းက်င္ သေဘာသဘာဝနဲ႔ကိုက္ညီစြာ ဝတ္စားဆင္ရင္ဖို႔ေျပာတာပါ။
(၇) စဥ္းစားေတြးေခၚပံုနဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ကိုေျပာင္းပါ (Switch your focus)။
■ ဆိုလိုတာက ေက်ာင္းသားတုန္းကေတာ႔ အရာရာဟာ ကိုယ္႔အတြက္ပါ။ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြ ေလ႔လာတယ္၊ ေလ႔က်င္႔က်က္မွတ္တယ္ ဆိုတာ ကိုယ္႔အက်ိဳး အတြက္ပါ။ အျပင္ေလာကထဲေရာက္ထဲက မွာေတာ႔ ဒီအေတြး အေခၚကို ျပင္ဖို႔ လိုပါလိမ္႔မယ္။ အလုပ္ရွင္ဆိုတာ သူအတြက္ ကိုယ္က ဘာလုပ္ေပးနုိင္မလဲ အရင္ၾကည္႔ပါလိမ္႔မယ္။ လုပ္ငန္းခြင္႔ထဲမွာ အမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္မယ္႔ နည္းလမ္းေတြကို စဥ္းစားရတာ ဦးစာေပးရ တာေတြလည္းရွိလာပါလိမ္႔မယ္။ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အလုပ္မွာ အဆင္မေျပျဖစ္ၾကတာ ဒီအခ်က္ေၾကာင္႔ အမ်ားၾကီးပါတယ္ဆိုပါတယ္။
(၈) စိတ္ရွည္သီးခံတတ္ဖို႔ ေလ႔က်င္ယူပါ။
■ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္သက္မွာ နွစ္ေပါင္း ၄ဝ ေလာက္ အလုပ္လုပ္ရမွာဆိုေတာ႔၊ မတူကြဲျပားတဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္စရိုက္ေတြမွာ ေရရွည္အလုပ္လုပ္နိုင္ဖို႔၊ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ႔ ကိုယ္႔ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမွုပန္းတိုင္ကို ေရာက္ဖို႔ ၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ စိတ္ရွည္သီးခံတတ္ဖို႔လိုပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ လူေတာ္ေတြ ျဖစ္လ်က္သားနဲ႔ စိတ္မရွည္သီးမခံနိုင္မႈေတြေၾကာင္႔ လမ္းခုလပ္မွာပဲ ရပ္တန္႔သြားခဲ႔ရတဲ႔သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိၾကပါတယ္။
(၉) ဘဝတသက္လံုးေလ႔လာသင္ယူဖို႔ ေလ႔က်င္႔ပါ။
■ အနာဂါတ္မွာ ဘယ္လိုအလုပ္အကိုင္ေတြျဖစ္လာမယ္၊ ဘယ္လိုအလုပ္အကိုင္ေတြေပ်ာက္သြားမယ္ဆိုတာ ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ္႔ေလ႔လာသင္ယူထားတဲ႔အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမွုဟာ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေခတ္မမွီေတာ႔ဘူး၊ လူေတြမသံုးၾကေတာ႔တဲ႔ ပညာရပ္ျဖစ္သြားမယ္ဆိုရင္ ေခတ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ရွင္သန္နိုင္ဖို႔ အသစ္ပညာေတြ ေလ႔လာသင္ယူဖို႔လည္း အသင္႔ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။
အနာဂါတ္ကို ဘယ္သူမွ တိတိက်က်မခန္႔မွန္းနုိင္ပါဘူး။ ကိုယ္လုပ္ေနတဲ႔ အလုပ္မွာ အၿမဲမျပတ္ လိုအပ္္ေနတဲ႔ ပညာေတြ သင္ယူေနဖို႔ မ်က္ေျခမျပတ္သင္႔သလို၊ ေျပာင္းလဲလာမဲ႔ အနာဂါတ္နဲ႔ ကိုယ္ နဲ႔ ကိုက္ေနေအာင္ အသစ္ ပညာေတြကို ေလ႔လာဆည္းပူးနုိင္ဖို႔လည္း အသင္႔ျဖစ္ေနသင္႔ပါတယ္။
Credit: ဆရာ ေအာင္ေက်ာ္စံ (ေက်ာက္သင္ပုန္း fb)
